Co to jest zobowiązanie podatkowe?

Posted On 5 czerwca 2020

Konstytucyjne usankcjonowanie obowiązku płacenia podatków.

Obowiązek płacenia podatków jest zapisany w Konstytucji Rzeczypospolitej Polski w rozdziale dziesiątym. Podstawą prawa wykonawczego ordynacja podatkowa – ustawa z 29 sierpnia 1997 roku. Przepisy szczegółowe obowiązują od roku 2003. W aktualnym systemie podatkowym wyróżnia się 14 podatków bezpośrednich i 3 podatki pośrednie.

Warunki, przy których powstaje zobowiązanie podatkowe.

Zobowiązanie podatkowe, które wynika z konstytucyjnego obowiązku podatkowego, jest zobligowaniem podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu jakie są szczegółowo określone w przepisach prawa podatkowego. Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. w którym zaistniało zdarzenie, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. w którym została doręczona decyzja organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Przy zaistnieniu jednego z powyższych warunków zobowiązanie podatkowe powstaje „latae sententiae”, czyli z powodu samego faktu zaistnienia. Nie jest potrzebne żadne inne umocowanie prawne.

Warunki, przy których wygasa zobowiązanie podatkowe.

Artykuł 59 ordynacji podatkowej precyzuje kiedy zobowiązanie podatkowe wygasa w całości albo w pewnej jej części:

1. w przypadku zapłaty należnej kwoty podatku;
2. kiedy podatek zostanie pobrany przez płatnika lub inkasenta;
3. w przypadku potrącenia, na wniosek podatnika, z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności o ile zostały spełnione w tym zakresie warunki przewidziane w ustawie;
4. w przypadku zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu na poczet podatku;
5. kiedy nastąpi zaniechanie poboru podatku;
6. w przypadku przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych z podatnika na organ podatkowy na mocy umowy;
7. kiedy została przejęta własność nieruchomości lub prawo majątkowe w postępowaniu egzekucyjnym;
8. w przypadku umorzenia zaległości;
9. kiedy obowiązek podatkowy ulegnie przedawnieniu;
10. w przypadku zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie artykułu 14 ordynacji podatkowej.

Wyjątkowe warunki wygaśnięcia zobowiązania podatkowego.

W szczegółowych okolicznościach minister finansów, w drodze rozporządzenia, może zaniechać poboru podatku kierując się publicznym lub ważnym interesem podatnika. Może również zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatku. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zwolnic podatnika z obowiązku pobrania podatku w dwóch przypadkach. Pierwszy – jeżeli pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji. Drugi – jeżeli podatnik uprawdopodobni, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy.