Co to jest model biznesowy?
Model biznesowy a strategia firmy.
W potocznym rozumieniu model biznesowy była zestawiany lub też utożsamiany ze strategią firmy. Wprawdzie obydwa pojęcia mają kilka zbieżnych cech takich jak: cel, sposób jego osiągnięcia, wymierność, ulokowanie w czasie, większość atrybutów sprawia, że obydwie te formy aktywności ekonomicznej należy pojmować jako odrębne struktury.
W dużym uproszczeniu można definiować strategię firmy jako politykę na zewnątrz a model biznesowy jako politykę skupioną na wewnętrznych działaniach podmiotu gospodarczego.
Podstawowe pytania.
Celem modelu biznesowego jest osiągnięcie i utrzymanie przewagi. Podejmowane działanie nie osadzają się na bezpośredniej konfrontacji z konkurencją, ale skupiają się na wewnętrznych aktywnościach firmy.
Zbudowanie dobrego modelu biznesowego nie należy do najłatwiejszych projektów. Wymaga szerokiej wiedzy, uwzględnienia wielu czynników oraz dużej innowacyjności i kreatywności. Przy projektowaniu modelu biznesowego należy w pierwszym rzędzie odpowiedzieć na kilka strategicznych pytań:
- „Who?” – kto jest naszym klientem, jakie są jego potrzeby, pragnienia i przyzwyczajenia;
- „What?” – co możemy zaoferować klientowi, jak możemy odpowiedzieć na jego zapotrzebowanie, co będzie naszą wartością dodaną, jaki nowy kształt przyjmie nasze rozwiązanie, które będzie nas wyróżniać na tle konkurencji;
- „How?” – jakich aktywności będziemy potrzebować do dostarczenia propozycji klientowi, jakie nowe kompetencje zostaną wykorzystane, jakie wewnętrze procesy zostaną uruchomione, kim będą nasi partnerzy i dostawcy;
- „Why?” – jaka nowa będzie struktura poniesionych kosztów oraz uzyskanych dochodów, w jaki sposób klienci będą płacić za nasze produkty?
Po precyzyjnej i konkretnej odpowiedzi na powyższe pytania należy się skupić na metodologii działań. Wrażanie modelu biznesowego powinno być zintegrowane z pozostałymi trybami aktywności firmy.
Kanały dotarcia do odbiorcy.
Obok innowacyjnego produktu bardzo ważnym w budowie modelu biznesowego jest sposób dotarcia do odbiorcy. Pod tym względem można wyróżnić następujące typu w odniesieniu o zależności rynkowe:
- B2C (Bisiness-to-Customer) – najczęściej spotykany typ; przedsiębiorca stara się uzyskać klientów indywidualnych;
- B2B (Bisness-to-Bisness) – ten typ generuje większe przepływy kapitałowe; przedsiębiorca kieruje swoje produkty i usługi do innego przedsiębiorcy;
- C2C (Customer-to-Customer) – organizuje się możliwość wymiany dóbr pomiędzy konsumentami na przykład przez aukcje internetowe;
- P2P (Peer-to-Peer) – polega na większym wykorzystaniu potencjału jaki daje Internet w taki sposób, aby użytkownicy mogli bezpośrednio wymieniać się plikami bez konieczności przesyłania ich na serwer główny.
- M-commerce (Mobile Commerce) – odnosi się do urządzeń bezprzewodowych, za pomocą których można dokonywać transakcji.
Rzadko się zdarza, aby firma opierała swój model biznesowy na jednym z powyższych typów. Najbardziej korzystne i efektywne jest stworzenie kombinacji typów. Dywersyfikacja kanałów sprzyja zwiększeniu oczekiwanych dochodów.
Źródła wartości modelu biznesowego.
Badacze ekonomii wskazują na cztery podstawowe czynniki, które decydują o wartości modelu biznesowego. Efektywność, czyli stosunek najwyższego możliwego wyniku do najniższych możliwych kosztów.
Komplementarność rozumiana jako dobra materialne i usługi, które wzajemnie się uzupełniają w procesie produkcji lub konsumpcji. Utrzymanie – osiągnięcie długoterminowej relacji między firmą a klientem. Innowacyjność pojmowana jako stosowanie nowatorskich form struktury transakcji.